Мал шаруашылығын дамытудың стратегиялық жоспарында Қазақстанға тірі мал емес, ет экспортына баса назар аудару маңызды. Бұлел ішінде терең өңдеуді дамытуға және қосымша құн алуға мүмкіндік береді. Бұл туралы Қазақстанның ет өңдеу кәсіпорындары қауымдастығының атқарушы директоры Азамат Орынбаев мәлімдеді, хабарлайды eldala.kz.
«Стратегиялық тұрғыдан алғанда, мал басына емес, ет экспортына баса назар аудару маңызды. Тірі экспорттың бір немесе екі арнасы негізінен шектеулі және сала үшін үлкен тәуекелдерді тудырады. Біріншіден, қайта өңдеу деградацияға ұшырайды және терең қайта өңдеу дамымайды, содан кейін қосылған құн, іргелес салалардың дамуытуралы айтпағанда — өңдеу және жеңіл, мысалы, былғары. Екіншіден, қайта өңдеуді жоғалту арқылы біз осы арнаға тәуелділікке ие боламыз, өйткені біз енді бағаларды айтпаймыз, бірақ олар бізге бұйырылады. Қандай азық-түлікқауіпсіздігі туралы айтуға болады? Қорытынды: сатудың сараланған арналарықажет, яғни ет пен жартылай фабрикаттардың экспорттық нарықтарының барынша көпсанын ашу қажет», — деп есептейді Азамат Орымбаев.
Өз кезегінде ет одағының басшысы Мақсұт Бақтыбаев мал экспортына қойылған шектеулер саланың даму қарқынына әсер еткенін мәлімдеді. Оныңесептеулері бойынша, үш жыл ішінде «мал сатып алу шамамен 5 есегетөмендеді, кәсіпорындардың үштен бірі белсенді емес, қалғандары сатып алынатынмал басының көлемін едәуір азайтты, ет комбинаттары көбіне бос тұр».
«Экспорткөлемінің тарихи максимумы пандемияға дейінгі 2019 жылы атапөтілді, ол кезде жиынтығында тірі және ет түрінде ет баламасында 80 мыңтонна экспортталды. Экспорттың шектелуіне және пандемияға байланысты бәрі ішкі нарыққа қысым жасай бастады, көтерме баға 20%-ға төмендеді жәнебүкіл тізбек бойынша толқын жүрді: экспорт жоқ — фермерлерден нарық қатысушыларының мал сатып алуы жоқ — мал басының азаюы — бизнестен шығу. Мәселені түбегейлі шешетін уақыт келді. Егер тұрақты экспорт пен валюталықкіріс болса, біз субсидиясыз жұмыс істеуге дайынбыз», — деді ол.
Оны «Актеп» МК директоры Нұрлан Сағналин қолдап, бар проблемаларды шешу жолдарын ұсынды.
«Саланыңдамуы үшін бізге субсидиялар емес, әділ баға қажет. Оған қалай қол жеткізугеболады — бірнеше нұсқа бар: экспортты шектеудің қажеті жоқ, бірақ тірі малэкспортын беретін SWOT талдауын жасаңыз, ал ет экспорты жоғары бағамен 10 елдіңқатарына кіреді. Арзан жем қажет. Статистика бойынша мал шаруашылығында ғанаемес, көкөністерде де көптеген сұрақтар бар», — деді ол.
Мал шаруашылығы саласының өкілдері қысқа мерзімде шешім бойынша ұсыныстармен саланың негізгі проблемаларын қалыптастырып,үкіметке жолдамақ.
Өзекті жаңалықтарды біздің сайтымыздан оқи отырып, Malbazar телеграм-арнамызда пікірлеріңізбен бөлісіңіздер